मिथिला क्षेत्रमा छठ पर्व सकिएपछि मनाइने सामा चकेवा पर्व अहिले निकै लोकप्रिय बनेको छ। यो पर्व केवल परम्परागत उत्सव नभएर मिथिलावासीको सांस्कृतिक जीवनशैलीको अभिन्न हिस्सा हो। विशेषगरी, यो पर्व दिदीबहिनीहरूले आफ्ना दाजुभाइको सुख, समृद्धि, र प्रगतिको कामना गर्दै मनाउने गरिन्छ। सामा चकेवा पर्वमा सामा (दिदी) र चकेवा (भाइ) का रूपमा दिदीबहिनीहरू सामा चकेवा गीत गाएर आफ्नो भाइप्रतिको स्नेह व्यक्त गर्छन्।
जानकी मन्दिरको नयाँ रौनक
यसपटक यो परम्परा केवल स्थानीय गल्लीहरूमा सिमित नराखी जनकपुरधामको जानकी मन्दिर प्राङ्गणमै व्यापक रूपमा मनाइने गरिएको छ। मिथिला क्षेत्रको सांस्कृतिक धरोहरलाई बचाउन र प्रवर्द्धन गर्न मैथिली विकास कोष जनकपुरधाम र नेपाल ललित कला प्रज्ञा प्रतिष्ठान काठमाण्डौं ले पहल गर्दै सामा चकेवा गीत प्रतियोगिता र मूर्तिकला कार्यशालाको आयोजना गरेका छन्।
कार्यशालाको उद्देश्य र सहभागिता
छ दिनसम्म चलेको यस कार्यशालामा झापा, काठमाण्डौं, र जनकपुरका करिब ४१ जना कलाकारहरूले सहभागिता जनाएका छन्। कार्यशालामा सहभागीहरूले सामा चकेवाका मूर्तिहरू बनाउने सीप सिकेका छन्, जसको उद्देश्य यस पर्वका मूर्तिहरूको बजारीकरण र अन्तर्राष्ट्रियकरण गर्नु हो। मधेश प्रदेशका मुख्यमन्त्री सतिश कुमार सिंहले मिथिलाको मौलिकता जोगाउन प्रदेश सरकार कटिबद्ध रहेको बताएका छन्।
संस्कृतिको महत्व र भविष्य
संस्कृतिविद् राजेन्द्र प्रसाद विमलका अनुसार, सामा चकेवा पर्वले केवल मनोरञ्जन मात्र नभएर दिदीबहिनी र दाजुभाइबीचको माया, सम्मान, र समर्पणको महत्त्व उजागर गर्दछ। यो पर्वको व्यापक प्रचार-प्रसारले मिथिलाको सांस्कृतिक पहिचानलाई जोगाउन र विस्तार गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने विश्वास लिइएको छ।
यसरी, सामा चकेवा पर्वको जर्गेना र यसको बजारीकरणको प्रयासले मिथिला क्षेत्रको सांस्कृतिक धरोहरलाई नयाँ जीवन दिएको छ, जसले समुदायलाई एकताको सूत्रमा बाँध्न थप योगदान पुर्याउनेछ।
