रामेछापको मन्थली नगरपालिका वडा नं १ सानी मदौमा निर्माण भएको आधुनिक चिस्यान केन्द्र तीन वर्षदेखि सञ्चालनमा नआउनु स्थानीय कृषकहरूको लागि ठूलो समस्याको विषय बनेको छ। ७ करोड १० लाख रुपैयाँ लागतमा निर्माण गरिएको यस चिस्यान केन्द्रमा ५०० मेट्रिक टन कृषि उत्पादन भण्डारण गर्ने क्षमता छ। तर, प्रदेश सरकार र नगरपालिकाबीचको समन्वय अभावका कारण यो महत्वपूर्ण परियोजना प्रयोगविहीन बनेको छ।

चिस्यान केन्द्र सञ्चालन नहुनुको कारणहरू:

1.हस्तान्तरण प्रक्रिया अन्योलमा:

मन्थली नगरपालिकाले प्रदेश सरकारलाई पटक–पटक हस्तान्तरणको अनुरोध गरे पनि आवश्यक निर्णय नआउनु समस्या बनेको छ।

2.अपर्याप्त संरचना र व्यवस्थापन:

चिस्यान केन्द्र वरपर तारबार, पालेघर, र शौचालय निर्माण नगर्नु र उचित सुरक्षा अभावले यसलाई उपयोगविहीन बनाएको छ।

3.लापरवाही:

निर्माण सम्पन्न भए पनि यस केन्द्रको सञ्चालनमा स्थानीय र प्रदेश सरकारको लापरवाही देखिएको छ।

स्थानीय कृषकहरूको समस्या:

•रामेछापमा उत्पादन हुने जुनार, आलु, किवी, र अन्य फलफूल तथा तरकारी समयमै भण्डारण गर्न नसकिने स्थिति छ।

•मौसमी र बेमौसमी रूपमा उत्पादन बेच्न नसक्दा कृषकहरू आर्थिक घाटामा परेका छन्।

•केन्द्रको अभावले उत्पादन बिक्री हुनुअगाडि बिग्रने समस्या छ।

संरचनात्मक क्षमता:

•चिस्यान केन्द्रमा १० हजार बोरा आलु (५० केजीको) भण्डारण गर्न सकिने क्षमता छ।

•दुई वटा च्याम्बर र स्वचालित भर्याङ्ग जडान गरिएको छ।

समाधानका लागि सुझावहरू:

1.तत्काल हस्तान्तरण प्रक्रिया पूरा गर्न:

प्रदेश सरकार र नगरपालिकाबीच समन्वय गरेर चिस्यान केन्द्र सञ्चालनमा ल्याउनु अपरिहार्य छ।

2.स्थानीय स्रोत साधनको परिचालन:

आधारभूत संरचना (तारबार, पालेघर, शौचालय) निर्माण र चिस्यान केन्द्रको वरपरको सफाइ कार्यका लागि स्थानीय तहले पहल गर्नुपर्छ।

3.व्यवसायिक सञ्चालन मोडेल:

सार्वजनिक-निजी साझेदारी (PPP) मोडेलमार्फत चिस्यान केन्द्र सञ्चालन गराउनेतर्फ सोच्न सकिन्छ।

4.कृषकहरूका लागि सहायता:

चिस्यान केन्द्र सञ्चालनमा आउन्जेल वैकल्पिक भण्डारण व्यवस्था र बजार पहुँचको प्रबन्ध गरिनुपर्छ।

निष्कर्ष:

रामेछापका कृषकहरूको आर्थिक र सामाजिक हितका लागि यो चिस्यान केन्द्र तत्काल सञ्चालनमा ल्याउनु आवश्यक छ। सरकारी निकायहरूले गम्भीर भएर निर्णय लिन नसकेमा स्थानीय उत्पादन र कृषकहरूको भविष्य जोखिममा पर्ने देखिन्छ। यस केन्द्रको उपयोग गरी कृषि क्षेत्रलाई व्यावसायिक बनाउनेतर्फ सबै पक्षले ध्यान दिन जरुरी छ।