नेपाल र चीनबीच बेल्ट एन्ड रोड इनिसियटिभ (बीआरआई) कोअपरेसन फ्रेमवर्क मा हस्ताक्षर हुनुले दुई देशबीचको आर्थिक र रणनीतिक साझेदारीलाई नयाँ उचाइमा पुर्‍याएको छ। चीनका राष्ट्रपति सी जिनपिङ र नेपालका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीबीचको छलफलपछि सडक पूर्वाधार, सहरी विकास, उद्योग, र व्यापारसँग सम्बन्धित दर्जनौं परियोजनाहरू समेटिएको यो फ्रेमवर्क औपचारिक रूपमा अघि बढाइएको हो।

मुख्य परियोजनाहरू:

1.टोखा–छहरे सुरुङमार्ग

2.हिल्सा–सिमकोट सडक

3.किमाथांका–खाँदबारी सडक र पुल

4.जिलोङ–केरुङ–काठमाडौं सीमापार रेलमार्ग

5.काठमाडौं–हेटौंडा पोडवे

6.अमरगढी सिटी हल

7.जिलोङ–केरुङ–रसुवागढी चिलिमे २२० केभी सीमापार प्रसारण लाइन

यसका अतिरिक्त काठमाडौं उपत्यका प्रसारण लाइन स्तरोन्नति, मदन भण्डारी विश्वविद्यालय, काठमाडौं साइन्टिफिक सेन्टर एन्ड साइन्स म्युजियम, दमक औद्योगिक मित्रपार्क, र झापा स्पोर्ट्स एन्ड एथलेटिक्स कम्प्लेक्स जस्ता परियोजनाहरू पनि समेटिएका छन्।

फ्रेमवर्कको राजनीतिक पृष्ठभूमि:

यो सहकार्य फ्रेमवर्क नेपाल–चीन सम्बन्धलाई अघि बढाउने दिशामा महत्त्वपूर्ण कदम हो। नेपालले चीनले प्रस्ताव गरेको प्रारम्भिक “बीआरआई कार्यान्वयन सम्झौता” लाई परिमार्जन गरी यो फ्रेमवर्कको प्रस्ताव गरेको थियो।

परिमार्जनको प्रक्रिया विशेषतः नेपाली कांग्रेस र एमालेबीचको सहकार्यका कारण सम्भव भएको हो। नेपाली कांग्रेसको आग्रहमा एमालेले सत्तासमीकरणलाई सुरक्षित राख्न सहमति जनाएको थियो।

महत्त्व र चुनौतीहरू:

यो फ्रेमवर्कले नेपाललाई भौतिक पूर्वाधार विकासमा सहयोग पुर्‍याउने सम्भावना देखिएको छ। तर, परियोजनाको प्रभावकारी कार्यान्वयन र वित्तीय दायित्व व्यवस्थापनका सम्बन्धमा केही चुनौतीहरू हुने अनुमान गरिएको छ।

नेपाल र चीनबीचको यो सहमति दुई देशबीचको रणनीतिक साझेदारीलाई थप गाढा बनाउने अवसर हो, तर यसको सफल कार्यान्वयनले मात्र यसको दीर्घकालीन प्रभाव सुनिश्चित गर्न सक्नेछ।