रञ्जित सिंह-

मुस्ताङको हावापानी, हिमालको काख र संस्कृति बोकेको भूमि—घरपझोङ गाउँपालिका। यहाँको छातीमा हिँड्दा मानिसले केवल धरातल होइन, पहिचान, सम्भावना र सपना पनि टेकिरहेको हुन्छ। २०८१-८२ को आर्थिक वर्षले यतिखेर यही आशाको उज्यालो फैलाएको छ—विशेष गरेर पर्यटन, कृषि र होटल व्यवसायमा।

पर्यटकको पाइला र पहिचानको गर्जन
यो वर्षको चैत्र मात्र तातो थिएन, घोरपझोङको बाटोहरू पनि निकै व्यस्त रहे। ३२ हजारभन्दा बढी पर्यटकले यो गाउँपालिकाको ढोका ढकढक्याए। तीमध्ये १९ हजारभन्दा बढी आन्तरिक पर्यटक थिए, जसमा हाम्रो खबर समुह अर्थात OurNewsCrew.Comको ८ जनाको समुहले समेत यात्राको अनुभव लिएको थियो, बाँकी विदेशी। मुक्तिनाथको आध्यात्मिक शान्तिदेखि लिएर झारकोटको ऐतिहासिकता, कागबेनीको धार्मिकता र मार्फाको मिठास देखि हिमपातको आनन्द सम्म—सबै स्वाद चाखे आन्तरिक र बाह्य पर्यटकहरूले।

धम्पुस ट्रेक र मोटरसाइकल यात्राहरू लोकप्रिय बन्दै गएका छन्।देशका विभिन्न स्थानबाट पर्यटकहरु मोटरसाईकलको मजा लिदै मुस्ताङ पुग्ने गरेकाछन् जसमा विशेषगरि भारतीय पर्यटकहरु हुनेगरेका छन् । पर्यटकहरुलाई स्थानीयले गाउँको ढोका खुलेर स्वागत गर्ने गरेका छन् । मस्टेहरूमा पाहुनाको हाँसो र चुलोको राँकोले गाउँ उज्यालो बनाउने गरकाछन् ।

स्याउको बगैँचामा आशाको मीठास
कृषि घरपझोङको आत्मा हो। यहाँका स्याउ मात्र फल होइनन्, सम्भावनाका साक्षी हुन्। २०८१-८२ मा करिब २५ सय मेट्रिक टन स्याउ उत्पादन भयो, जसको एक चौथाइ देशबाहिर निर्यात भयो। यहा गाँउपालिकाको गटैमा स्याउको आकृती समेत निर्माण गरिएको छ । जसले पर्यटकहरुलाई आफ्नो पहिचान सहितले स्वागत गरिरहेको हुन्छ । हामीले पनि केहिथान फोटो खिच्यौ । स्याउ मात्र होइन—फापर, आलु, जौं र जडीबुटीले पनि खेतका थुम्काहरू भरिएका छन्। यार्सागुम्बा र जटामसी जस्ता बोटबिरुवा त अघिल्लो पुस्ताले दिएको उपहार जस्तै भइसके। कृषकहरू अहिले हरितगृह प्रविधिबाट सिजनभन्दा बाहिर पनि उत्पादन गरिरहेका छन्।

होटल व्यवसायमा स्थानीय स्वाद र आत्मियता
गाउँले होटल त बनायो, तर त्यो केवल भवन होइन—एक अनुभव समेत हो। अहिले घोरपझोङमा ८७ होटल र होमस्टे सञ्चालनमा छन्। सादा कोठा, घरको खाना र आफ्नै बगैँचाको स्याउको जुस, अर्थात मार्फा —यही हो यहाँको आतिथ्यता।होटल व्यवसायबाट १८ करोड रुपैयाँ बराबरको आम्दानी भएको अनुमान गरिएको छ, जुन सीधै स्थानीयको रोजगारी र जीवनस्तरमा देखिएको छ। महिलाहरू अग्रपंक्तिमा छन्—भान्छादेखि व्यवस्थापनसम्म।

सपना बोकेर अघि बढ्दै गाउँ
पर्यटन, कृषि र होटल व्यवसाय मिलेर यो गाउँलाई अघि लम्काइरहेका छन्। १,२०० भन्दा बढी मानिसलाई प्रत्यक्ष रोजगारी मिलेको छ। महिला सहभागिता उल्लेखनीय छ, उनीहरूले नाफा मात्र होइन, आत्मनिर्भरता पनि कमाएका छन्।सडक मर्मत, सौर्य ऊर्जा, फोहोर व्यवस्थापनमा देखिएको सुधारले भविष्यप्रति विश्वास बढाएको छ। अन्त्यमा — घरपझोङ अब हेर्ने मात्र होइन, बस्ने ठाउँ बन्दैछ । २०८१-८२ सालको तथ्यांकलाई हेर्दा लाग्छ—घरपझोङ अब केवल पर्यटकीय गन्तव्य होइन, भविष्यको सम्भावना हो। यहाँको आकाश खुला छ, तर मानिसको सोच अझ फराकिलो भएको छ। यदि यति नै गति र समर्पण रह्यो भने, केही वर्षमै घरपझोङ मुस्ताङको मात्र होइन, नेपालकै आदर्श ग्रामीण मोडेल बन्न सक्छ।